FREDERIK RESHPJA: Acum beau singur și spun: prietenii nu vin; atunci cine mă va trăda? (Tani pi vetëm dhe them: miqtë nuk po vijnë, atëherë kush do të më tradhtojë?)

Poet născut la Shkodra, Albania, în anul 1940 (unii spun 1941), a suferit peste un sfert de veac în închisorile comuniste, fiind aproape la fel de persecutat – din cauza invidiilor mărunte – și după schimbarea regimului totalitar din Albania. Talent excepțional, de talie europeană, autor al volumelor "Rapsodii albaneze", "În acest oraș", "Enisé, enisé", "Veni ceasul să mor din nou", ”În solitudine” etc., și a unor opere rămase în manuscris, Reshpja e murit în sărăcie și înaltă demnitate la Shkodra la 17 februarie 2006.

Fenicienii (Fenikasit)

Fenicienii au ajuns într-un port necunoscut

și-au aflat că zeii se schimbaseră.

Locul se numea Europa în cinstea surorii lui Kadmus

rege al Enkeleilor, ilirii cei divini

fiu al lui Agamemnon.

Apoi au plecat și devenit-au suflete-n ceruri

Doar corăbiile s-au prefăcut în miraj, ca-nainte,

zeii n-acceptau sufletele corăbiilor.

  

Metamorfoză (Metamorfozë)

Un pom la orizont ca un om părăsit

Plouă peste solitudinea sa.

Corzile ploii vuiesc

când vântul cântă la vioară

Acest pom poet a fost, sau însuși Pitagora?

LUCIAN BLAGA: Vuaja nga tepri shpirti

Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës

Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës

dhe nuk vras

me mendje të fshehtat që has

në udhën time

në lule, në sy, në buzë a varre.

Drita e të tjerëve

mbyt magjinë e së fshehtës së papërçueshme

në thellësi prej terri,

por unë,

unë me dritën time e rrit të fshehtën e botës -

dhe ashtu si hëna me rrezet e saj të bardha

nuk e zvogëlon, por me dridhje

e zmadhon edhe më të fshehtën e natës,

ashtu edhe unë e pasuroj agimin e errësuar

me drithma të gjera prej misteri të shenjtë,

dhe gjithçka e pakuptueshme

shndrrohet në moskuptime edhe më të mëdha

nën sytë e mi -

sepse unë dashuroj

dhe lule dhe sy dhe buzë dhe varre.

ANA BLANDIANA: Jemi të ëndërruar nga dikush...

Lodër

Qiell e dhé

Me fill mëndafshi,

Shiu, tek bje

I lidh si afshi.

Shih si thurr bari

Tokën me retë,

Mos jam i pari

Që shoh përpjetë?

Nga sipër duket

Bari si shi,

Tek rrjedh i gjelbër

Në gjithësi.

Të jetë ky shi,

Në udhë të reve,

Si bari gri,

Që rrjedh për neve?

Më jep një re,

Të jap një emër,

Tani, e sheh

si rreh kjo zemër?

MARIN SORESCU: Duhej të mbanin një emër

Shekspiri

Shekspiri e krijoi botën në shtatë ditë.

Ditën e parë bëri qiellin, malet dhe humnerat shpirtërore.

Ditën e dytë bëri lumenjtë, detet, oqeanet

Dhe ndjenjat e tjera -

E ia dha Hamletit, Julius Qezarit, Antonit, Kleopatrës dhe Ofelisë,

Otellos dhe të tjerëve

T'i zotërojnë, ata dhe pasardhësit e tyre,

Në jetë të jetëve.

Ditën e tretë i mblodhi të gjithë njerëzit

Dhe u mësoi shijet:

Shijen e lumturisë, të dashurisë, të dëshpërimit,

Shijen e xhelozisë, të lavdisë e kështu me radhë,

Gjersa u mbaruan të gjitha shijet.

Atëhere mbërritën ca njerëz që ishin vonuar.

Krijuesi u përkëdheli kokat me mëshirë,

Dhe u tha se nuk u mbetej veçse të bëheshin

Kritikë

Dhe t'ia hedhin veprën poshtë.

Ditën e katërt dhe të pestën ia la mënjanë së qeshurës.

Lëshoi klounët

Të bëjnë kollotumba,

Dhe i la mbretërit, perandorët

Dhe të palumtur të tjerë të zbaviten.

Ditën e gjashtë zgjidhi ca probleme administrative:

Vuri në vijë furtunën,

Dhe e mësoi mbretin Lir

Si duhet të mbajë një kurorë pendësh.

Patën mbetur ende ca copëra nga ngjizja e botës

Dhe krijoi Rikardin e III-të.

Ditën e shtatë pá nëse i pat ngelur ende ndonjë gjë për të bërë.

Drejtorët e teatrove patën mbushur tashmë tokën me afishe,

Dhe Shekspiri mendoi se pas aq mundimi

E kish bërë hak të shihte edhe ai një shfaqje.

Por, më parë, meqënëse ish tejmase i kapitur,

Shkoi të vdiste pak.

CONSTANTIN VIRGIL GHEORGHIU: Ora 25

„Më 23 gusht 1944, në orën dhjetë të mbrëmjes, emisioni i radios kroate ndërpritet befas. Përcillet një lajm i veçantë. Mbreti i Rumanisë i jep urdhër ushtrisë së vet të dorëzojë armët. Rumania ndalon luftën. Ajo kapitullon pa kushte. Ushtria sovjetike ka pushtuar tashmë mbarë vendin. Rumania është kapur në lak. Kufijtë e saj janë sovjetikisht të mbyllur. Im atë dhe gjithë të mijtë janë kapur. Shpërthej në lotë. Vajtoj gjithë natën. Vigjëloj mbi vdekjen e atdheut tim. Rumania nuk ekziston më. Jam pa atdhe. I mërguar”.

Romancier, gazetar dhe prift ortodoks, lindur më 15 shtator 1916 në Războjeni, rrethi Neamț i Rumanisë. Ndjek mësimet ushtarake në Kishinjev (Moldavi) dhe Cernowitz (Ukrainë) dhe në vitin 1936 regjistrohet në Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë të Bukureshtit. Më vonë ndjek Fakultetin e Teologjisë në Hajdelberg (Gjermani). Ndërmjet viteve 1942 dhe 1943 është sekretar në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Rumanisë. Bëhet i njohur si gazetar në periodikun „Timpul” (Koha), ku pat punuar edhe Eminesku. Për shkak të dashurisë me Zambaken e Zezë (alias Ecaterina Burbea, me prejardhje hebraike) detyrohet të heqë dorë nga gazetaria. Drama e dashurisë së tij do të përshfaqet në romanin e famshëm „Ora 25” (çifti Trajan Koruga – Eleonora West). Gheorghiu punësohet si diplomat në ish-Jugosllavi nga ku largohet për t’u vendosur përfundimisht në Francë në vitin 1948. Duke ndjekur traditën familjare, priftërohet në vitin 1963 dhe zgjidhet Prift i Madh i Patrikanës Ekumenike të Kostandinopojës, si dhe Ekonom Stavrovor i Kishës Ortodokse Rumune të Parisit. Ka shkruar mbi dyzet vëllime me prozë, ese, kujtime. Romani „Ora 25” u ekranizua nga Hollivudi dhe në rolet kryesore interpretuan Anthony Queen dhe Julie Cristie. Përkthyer në frëngjisht nga Monique Saint-Come, romani doli nga shtypi në vitin 1949 në Paris dhe njohu një sukses të mbamendshëm. Thelbi i titullit të romanit është: pasi mbyllet koha e natyrshme, shënjuar nga njëzetekatër orët e ditënatës, dyndet Ora 25, ora apokaliptike, barbare, e „qytetërimit të ri evropian”, ku njeriu ka vlerën e një sendi të thjeshtë. Mendimtari dhe shkrimtari rumun me famë botërore Mirçea Eliade shprehej se „Romani ‚Ora 25’ është vepra e parë letrare ku pasqyrohet terrori i historisë bashkëkohore, histori e cila për shumicën dërrmuese të banorëve të globit nënkupton ose vdekjen, ose shndërrimin e njeriut në makinë, shpërbërjen e personalitetit, çnjerëzimin e tij”.

Ja disa copëza nga romani:

” - Evropa e ka braktisur prej shekujsh tregtinë me skllevër! Ata që u shitën të fundit ishin zezakët, në Amerikë. Tregtia e skllevërve është e ndaluar në mbarë rruzullin tokësor. Ligjet e ndalimit të skllavërisë përfaqësojnë një nga arritjet më të mëdha të qytetërimit tonë. E tani kthejmë orën e historisë mbrapsht dhe rifillojmë tregtinë me njerëz. Nga shekulli XX gdhihemi të zhvendosur befas në epokën parakristiane, duke kërcyer mbi Rilindje e Mesjetë (…) Nuk i lidhin me zinxhirë, sepse s’ka kurrfarë rreziku të arratisen. Shoqëria moderne ka mënyra të ruajtjes së skllevërve, të cilat lashtësia nuk i kishte. E kam fjalën jo vetëm për armët dhe telat me gjemba, me rrymë elektrike vrastare, por edhe për mjetet burokratike: tallonat e ushqimit, lejet policore që të mund të zesh vend në një hotel, të hipësh në tren, të shëtisësh në rrugë, apo të shpërngulesh në tjetër qytet. As grekët a egjiptianët e lashtë nuk do t’i kishin hedhur skllevërit në zinxhirë, po të kishin pasur teknikat e kontrollit që shpikëm ne. Mirpo skllavëria mbetet e njëjta. (…)

NICOLAE BREBAN: Çfarë është një armik i mirë?

Lindur më 1 shkurt 1934, në qytetin Baia Mare, shkrimtari i mirënjohur rumun Nikolae Breban skicën e parë me titull Zonja e ëndrrës e botoi në revistën “Jeta studentore” (Viaţa studenţească), ndërsa pas katër vjetësh nxori në dritë skicën tjetër Vjedhësi, në “Gazetën letrare” (Gazeta literară). Ka botuar një numur të madh romanesh, ndër të cilët: Françiska (1965, 1967, 1971), Në mungesë të pronarëve (1966, 1996), Kafshë të ligura (1968, 1969, 1992), Ëngjëlli prej allçie (1973), Lajmi i mirë (1977, 1994, botuar në frëngjisht më 1985), Don Zhuani (1981, 1996, botuar në frëngjisht më 1993), Udha në mur (1984), Pritë dhe joshje (1991), Nikoqir: tre vëllime: Djajtë e vegjël, Prokurorët, Alberta (1994), Dita dhe nata (1998), Rrëfime të dhunshme (1994) etj. Vëllimi me sonete Elegji pariziane, që po i paraqitim lexuesit shqiptar, e ka parë dritën e botimit në Bukuresht më 1992. Vepra e Nikolae Brebanit është vlerësuar lart nga kritika vendëse dhe e huaj dhe ka merituar një numur të madh çmimesh letrare.

 .... Oh, miq, do të desha t'ju rrëfej një ëndërr:

isha lumë, lumë i ri, lindur nga shkëmbi që quhet

naivitet e mllef dhe nga parimi subversiv që

vesh planetin, mendimi që rrjedh nën hapat e hapave

tanë, nën mineralin e çarmatosur... isha një lumë i ri,

duke luftuar i lumtur me brigjet e veta, duke u përplasur me furi e imagjinatë në brigjet metalikë të shkëmbinjve, bashkudhëtarë që përshkojnë sekonda të gjata sëbashku me valën e vet të zhdërvjelltë, aq hgënjyese qënka fqinjësia dhe lufta; kur fërkohesh vetë pas një pengese, e merr me vete për një sekondë, dy sekonda, pejsazhi i gjerë dhe i gjelbër e le veten të zvarritet nga këqyrja që e thyen në trajtë rrethi dritaren e vagonit, fqinji i huaj e i qetë pranë tavolinës sate, në klub, sëmuret për disa minuta nga ankthet e tua të ligura e të hershme, e le veten të zvarritet nga un-i yt i thellë e subversiv dhe të vështron i përçartur, i plagosur nga mospërfillja yte e dukshme!...

 ... Brigjet e tij, armiqtë numur një të tij e lumi i ri

struken midis trungje. midis gurëve të gjelbër e

ELVIRA DONES: Căutați-mă la gunoaie...

Prozatoare, jurnalistă, scenaristă și traducătoare, Elvira Dones s-a născut în orașul Durrës din Albania la 24 Iulie 1960. După ce absolvă Facultatea de Filologie a Universității de Stat din Tirana, Secția Limbă și Literatură Engleză, lucrează la Televiziunea Albaneză, la Studioul de Filme “Albania Nouă” și la Editura “Naim Frashëri”. Fuge din țară în 1988 și urmează studii de drept la Universitatea de Stat din Milano. Timp de câțiva ani lucrează la Televiziunea Elveției Italiene, se mută în SUA și se întoarce în Elveția.

Este autoarea câtorva volume de succes, “Fără bagaje” (sau “Iubire străină”), “Kardigan”, ”Flori greșite”, ”I love Tom Hanks”, „Stelele nu se îmbracă astfel”, ”O zi alba jignită”, ”Mai apoi tăcerea”, ”Virginile jurate”, ”Un război mic neprihănit”, traduse în câteva limbi străine. Multipremiatul film ”Sworn Virgin” este bazat pe romanul lui Dones ”Virginele jurate”. Laureată a numeroase premii importante, Dones a realizat și câteva filme documentare.

Tuși zgomotos. Se uită la terenul înconjurat de blocuri, încercând să pipăie perdeaua găurită a ferestrei doar cu vârful degetelor. Totul în cameră era uleios: geamurile, pereții, până și dușumeaua.

Afară era o vreme de lupi, una din acele nopți care-ți injectează în suflet un sentiment dubios: de iepure sau de ucigaș. Dacă ar fi putut alege, Ahmet s-ar fi făcut iepure, s-ar fi ascuns într-un colț și și-ar fi tras un somn de zile mari. Dar trebuia să iasă afară, în ger, și să facă pe ucigașul, aidoma cowboy-lor de altădată, pistolul în mână, privirea amenințătoare, fie ce o fi!

Ahmet se scarpină pe cap și se îndepărtă de fereastră. Se așeză lângă masa șchioapă a camerei, gândindu-se că ultima oară când avusese norocul să lucreze pe undeva se întâmplase acum trei săptămâni. Vecinul de jos îi mai dăduse cheile mașinii de gunoaie și altă dată, dar seara trecută spusese clar că e ultima oară. Ahmet încremenise preț de câteva clipe: să nu accepte sau să facă pe surdul? Şi făcuse pe surdul. Se vedea clar că vecinul avea chef de ceartă. “M-ai auzit sau nu? Gata. Nu vreau să-mi pierd locul de muncă din cauza ta”. Dar vecinul nu-i împrumuta mașina de gunoaie fiindcă ar ține la Ahmet, ci pentru că nu vroia să se trezească atât de devreme și să-și înceapă ziua printre gunoaie. Mario nu ducea lipsă de bani, dar nu vroia, totuși, să piardă acel loc de muncă. Astfel, Ahmet se ducea la gunoaie în locul lui Mario, de la ora patru dimineața până la zece și, la sfârșitul lunii, conform înțelegerii, înlocuitorul câștiga treizeci de mii de lire. Astfel, Mario dormea liniștit, iar Ahmet refugiatul își vlăguia oasele printre gunoaie, întorcându-se în cotețul unde locuia, totuși, cu sentimentul omului împlinit.

KOPI KYÇYKU: Prit!

(Duke marrë shkas nga leximi i Lutjeve dhe i Librave të Shënjtë)

Të kam thirrur me dëshpërim, o Zot, me drithma, duke vajtuar,

Kam dëgjuar zërin Tënd të ëmbël që gjithkënd magjeps, mahnit,

T’u luta të më japësh dritë, udhën e drejtë për të më treguar,

Me mirësinë e pamatë më the veç kaq: “O biri im i dashur, PRIT!”

Më mësove të vij tek Ti, të kërkoja dhe do më jepje, vetëm të besoja,

Premtove se do të më ndihmosh kudo që të jem, edhe në infinit,

Por ndjehesha i humbur dhe të thërrisja prapë, papushim vajtoja,

Ti më përgjigjeshe butë me durim: “O biri im i dashur: PRIT!”

Isha i zhgënjyer, e padrejtë dhe e tmerrshme më dukej jeta mbi dhé,

Shikoja nga qielli me pafuqi e përsërisja: “Çfarë të pres më?”

Atëhere zbrite tek unë, më vështrove në sy e më the:

”Deshe një shënjë? Kaq kishe dashur ti? Një zë?”

Shtove: “Mund t’i lëviz malet edhe ta fik pa ngurruar diellin,

T’i ringjall krejt të vdekurit dhe ta përflak në çast qiellin,

Por po të të tregoja se çfarë të zgjidhje që të ndjeheshe mirë,

Do të kishe përgjigje për të gjitha, por të më takoje s’do kishe më dëshirë.

Nuk do të mundje të ndjeje dashurinë me të cilën shenjtorët i qarkoj,

Nuk mund të merrje fuqinë të cilën të pashpresëve ua dhuroj,

Nuk do të prisje i heshtur një rreze që largon retë e dëshpërimit,

Nuk do të shijoje qetësinë e shenjtë që vjen pas mundimit!

Nuk do të dije të ecje me besim tek unë, nuk do shihje që pranë teje rri,

Zemra jote e turbulluar nuk do të kërkonte të gjente tek unë qetësi!

Nuk do ta njihje plotësisht as për nga larg dashurinë time qiellore,

Që ta mbush jetën me paqe e me plot dhunti hyjnore.

Po qe se dhembja jote do të zgjatte vetëm një çast, ti nuk do të luftoje!

Nuk do të dije ç’është ngadhnjimi, as ç’mund të kesh falë vetëflijimit tim, s’do ta kuptoje!

Mund të përmbusheshin ëndrrat e tua, por malli yt për mua do të davaritej,

Nuk mund të të bëja ty një perlë të thesarit tim, gjithçka do të venitej!

Pra, o biri im, çapitu mes stuhive dhe mendo ditët e lumtura, siç thua,

Duke ditur që dhurata më e madhe është takimi me mua!

Edhe në mos gjetsh përgjigje dhe jeta të duket e padrejtë, të mërzit,

Mos harro që jam me ty atëhere kur me durim të them: PRIT! “

2016

MIHAI EMINESCU: Një ré floriri nga deti i hidhërimit / Un nor de aur din marea de amar...

 

Odë – në metër antik (Odă – în metru antic)

S’besoja të kuptoja si vdiset ndonjëherë

Riosh përjetësisht, i kallur në mantel

Lartoja sytë e ëndërrt drejt yllit

Të vetmisë.

E beftë m’u fanite sakaq në udhën time

O vojtkë, kaq e ëmbël, tamam si dhëmbja vetë

Me fund gëlltita epshin e vdekjes

Së pashpirt.

Në zi së gjalli digjem, cfilitur si Nessusi

A si Herkul që petku mjerisht e pat helmuar

Ta fikin zjarrin tim nuk mundin dot së toku

                Ujrat e detit.

Nga ëndrra ime qahem, zhuritur, përvëluar,

Mes zjarrit tim nis tretem parreshtur nëpër flakë...

Të ngjallem, a do mund, sërish dritues si

Zogu Feniks?

I humba mb’udhë sytë e tronditur,

Sërish eja në gji, shkujdesje e trishtë;

Të mund të vdes në paqe, veten time

Jepma, pra!

U shua jeta... (S-a stins viața...)

Iu shua jeta Venecjes së praruar,

S'dëgjon vallzim, s'sheh drita, kënga shteri,

Portalesh pleq, mes shkallësh prej mermeri

Fut kryet hëna, muret për t'i argjenduar.

Okeanusi mbi kanale qan ngadalë,

Për shekuj varg mbart lulen e rinimit,

T'i falë nuses frymën e gjallimit,

Mbi ujra shfaqet e kumbon me valë.

Kalatë porsi varre heshtjen zgjatën.

I vetëm, prift që kohrash mbet në jetë,

Shën Marku me trishtim godet mesnatën.

Me gjuhë prej Sibile, por zëdet,

Me tinguj të qetuar hedh mandatën:

"Më kot, o djem, nuk ngjallet kush u tret!"

JON LUKA KARAXHALE: Tepër vonë për të, tepër herët për ne...

Banoja në një shtëpi, bashkë me një aktor, në verë drejtor i një teatri provincial. Stina e migrimit të aktorëve kish marrë fund: ishte vjeshtë dhe këta zogj shtegtarë po ktheheshin në çerdhet e tyre. Kur pa që lexoja pa pushim, aktori më tha me një fare krenarie: “Të pëlqeka të merresh me letërsi… Kam edhe unë një djalë në trupë që lexon shumë; është tepër i ditur, di gjermanisht dhe ka talent të madh: shkruan vjersha dhe na ka bërë ca kuplete të mrekullueshëm. Ma merr mendja se do të të pëlqente ta njihje”. Dhe më tregoi se si e pat gjetur në një hotel në Xhurxhiu atë djalosh, që kujdesej për një oborr, flinte në një grazhd me kashtë dhe lexonte me zë të lartë Shilerin. Në njërën anë të rrogozëve të grazhdit, ndodhej një valixhe, - biblioteka e djaloshit, - plot me libra në gjermanisht. Djali ishte tejet i urtë, i zellshëm, pa asnjë ves. Ishte i huaj, vinte nga larg, sikurse thoshte, por nuk donte të tregonte saktësisht prej ç’vendi. Dukej se ishte i fisëm dhe kish sosur aty kushedi në ç’rrethana. Aktori i propozoi ta merrte sufler për shtatë napolona në muaj dhe djali pranoi me gëzim. E pat marrë me vete bibliotekën dhe tani ndodhet në Bukureshti.

Meqë në mbrëmje duhej të vinte tek drejtori i vet, do të kisha mundësi ta shihja. Isha tepër kurreshtar ta njihja. Nuk di pse e përfytyroja djaloshin endacak si ndonjë gjallesë të jashtëzakonshme, një hero me të ardhme të ndritshme. Në mendjen time, tek e këqyrja të revoltuar ndaj praktikës së jetës së rëndomtë, kujtoja se përçmimi që kishte ndaj disiplinës sociale isht dëshmi që ai njeri do të kish dalë nga një shtypshkronjë luksoze, jo si ato që nxjerrin ekzemplare stereotipe në mijëra duzina. Sidoqë në përgjithësi teoria nga nisesha, që të shperhem kësisoj, - pra që një njeri i madh duhet të jetë në gjithçka jo si të tjerët, - ishte e nxituar, madje krejt e pathemeltë, në të vërtetë u vërtetua katërcipërisht.

Djaloshi ia behu.

„S'më duhen lëvdata, as pare të thata / Për vargjet që thurra me lotët e mi”* - Bisedë me poetin, arkitektin dhe shqipëruesin Petraq Kolevica

Petraq Kolevica u lind në Korçë më 11.01.1934. Kreu shkollën fillore dhe gjimnazin në Korçë. Gjimnazi i Korçës ishte pasardhës i Liceut Francez dhe disa nga profesorët e mëparshëm vazhdonin të jepnin mësim atje. Ndër te tjera, ishin këta mësues që ngjallen tek Petraqi interesin dhe dashurinë për artin e sidomos poezinë. Në atë kohë ai pati kontakt edhe me piktorët Vangjush Mio e Vangjush Tushi, që ndikuan shumë në formimin e tij.

Studimet për inxhinieri ndërtimi i kreu në periudhen 1952-1957 në Universitetin Politeknik të Tiranës.

Punoi shumë vite si inxhinier dhe arkitekt. Gjatë gjithë veprimtarisë si arkitekt, ai u mundua të projektonte ndërtesa moderne dhe funksionale. U kritikua shumë herë për ndikime të huaja nga partiakët e asaj kohe. Pas një fjalëkëmbimi me Enver Hoxhën në ekspozitën „Shqipëria Sot“, u dërgua për të punuar si teknik ndërtimi në Valias. Që nga ajo kohë pothuajse nuk punoi më si arkitekt. Jetën e tij si inxhinier dhe arkitekt e ka përmbledhur në librin „Arkitektura dhe diktatura“.

Qysh në rininë e hershme interesohej për poezinë. Në vitet '60 botoi përkthimin e poemës „Demoni“ të Lermontovit, që u prit shumë mirë nga lexuesi i atëhershem.

Në vitin 1986, botoi librin me përkthime nga gjermanishtja „Poezi gjermane dhe austriake“.

Është i vetmi që ka përkthyer poezi klasike japoneze, ndonëse jo nga origjinali.

Në kohën e demokratizimit të Shqipërisë kontribuoi si deputet në parlamentin e parë pluralist të Shqipërisë dhe si pjestar i këshillit botues te gazetes „Rilindja Demokratike“.

Në vitet e mëvonshme, për shkak të një sëmundjeje të rëndë, Petraq Kolevica u tërhoq nga politika aktive, por ka shfaqur shpesh mendimin e tij në gazeta të ndryshme.

Në vitin 1992 u botua vëllimi i parë me poezi, „Kënge nga koha e keqe” - poezi të shkruara me parë prej tij, por të pabotuara deri atëhere, kuptohet: për arsye të përmbajtjes.

Më vonë botoi edhe vëllime të tjera me poezi. Së fundi, në vitin 2013, i përmblodhi poezitë e tij origjinale në dy vëllimet me titull “Të korrat e vona”.

Të rëndësishme në krijimtarinë e Kolevicës janë edhe librat për Lasgush Poradecin dhe Mitrush Kutelin, me të cilët e lidhte një miqësi e ngushtë.

Librat "Lasgushi më ka thënë" dhe "Me Mitrushin", si edhe disa libra të tjerë, mund të lexohen në www.petraq-kolevica.com ("Librat online").

Ky jetëshkrim synon të japë shkurtimisht vetëm disa nga momentet kryesore të jetës plot tallaze të Petraq Kolevicës, jetë që, më mirë se kudo, është pasqyruar në poezitë e tij.

Revista Haemus: Lexuesit e vëmendshëm dhe të zgjedhur e dinë që poezia juaj ka një arkitekturë krejt të vetën, por edhe që arkitektura, aq sa mundej deri në fillimin e viteve ’90, ka një poezi të mirëdallueshme…

Petraq Kolevica: Ju falemnderit që, në mes punëve tuaja të shumta, gjeni kohë të bisedoni me mua. Gëzohem që jetoni e krijoni në atë vend ku jetuan e krijuan i shenjti Asdren, i urti Mitrush Kuteli dhe i adhuruari Lasgush. Uroj të keni jetë më të mirë dhe krijimtari më të begatë se ata.