LUCIAN BLAGA: Vuaja nga tepri shpirti


Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës

Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës
dhe nuk vras
me mendje të fshehtat që has
në udhën time
në lule, në sy, në buzë a varre.
Drita e të tjerëve
mbyt magjinë e së fshehtës së papërçueshme
në thellësi prej terri,
por unë,
unë me dritën time e rrit të fshehtën e botës -
dhe ashtu si hëna me rrezet e saj të bardha
nuk e zvogëlon, por me dridhje
e zmadhon edhe më të fshehtën e natës,
ashtu edhe unë e pasuroj agimin e errësuar
me drithma të gjera prej misteri të shenjtë,
dhe gjithçka e pakuptueshme
shndrrohet në moskuptime edhe më të mëdha
nën sytë e mi -
sepse unë dashuroj
dhe lule dhe sy dhe buzë dhe varre.



Rrapi


Në largësi të kthjellta dëgjoj nga gjoksi i një kulle
tek rreh si zemër një këmbanë
e në tinguj të ëmbël
më duket
se pikla qetësie, jo gjaku, më rrjedhin në damarë.

O rrap buzëpylli,
përse më mposht,
me flatra të buta kaq paqe,
kur dergjem nën hijen tënde
e më zbut me gjethen lozonjare.

Oh, kush e di? - Ndofta
nga trungu yt do të ma gdhendin
pas dokohe qivurin,
dhe qetësinë
që do shijoj midis dhogave të tij,
sikur e ndjej që tani:
e ndjej si gjethja jote ma derdh në shpirt -
dhe memec
dëgjoj si rritet në trupin tënd arkivoli,
arkivoli im,
në çdo çast që kalon,
o rrap buzëpylli.


Djepi


Isha aq i lodhur
dhe vuaja.
Besoj se vuaja nga tepri shpirti.

Në shpate agimet hapnin qepallat
dhe sytë e skuqur nga mosçlodhja.

I përhumbur u vetëpyeta:
Diell,
si e ndjen ende gëzimin e çmendur
të lindjes?

Dhe atë mëngjes të pagjumë
tek po ecja me hapa të plumbtë
në një cep të strukur më zunë sytë një djep.
Merimangat endnin në të botët e tyre të imta,
dhe zgavrat ia hanin qetësinë.

E këqyra me mendimin e tejhapur.
Ishte djepi,
në të cilin një dorë e plakur sot nga fati im
më përkundi
gjumin e parë dhe mbase të parën ëndërr.
Me gishtat e kujtimit
e preka
ngadalë,
ngadalë,
të shkuarën si një i verbër
dhe pa e kuptuar përse,
u gremisa
e me dënesë
zura të qaj mbi djepin tim.

Isha aq i drobitur
nga pranverat,
nga trëndafilët,
nga rinia
e nga qeshja.
Me hamendje po kërkoja në djepin plak
me duar vetveten
si fëmijë.


Shpirti i fshatit


Vogëlushe, veri duart mbi gjunjët e mi.
Unë besoj se përjetësia është lindur në fshat.
Këtu çdo mendim është më i ngadaltë,
dhe zemra të gufmon më rrallë,
sikur të mos rrihkej në kraharor,
por diku thellë nën dhe.
Këtu shërohet etja e shpëtimit të shpirtit,
e në se të janë përgjakur këmbët
ulu mbi një tog balte.
Pa shih, është mbrëmje.
Shpirti i katundit na fëshfërit pranë,
si një erë e ndrojtur bari të kositur,
si një rënie tymi nga strehë prej kashte,
si një lojë kecash mbi varre shtatlartë.


Pejsazh transhendent


Gjela apokaliptikë klithin e klithin,
klithin nga fshatra rumune.
Krojet e natës
hapin sytë e mbajnë vesh
lajmet e errët.
Zogj si ndoca ëngjëj prej uji
deti i sjell në brigje.
Në breg-me temjan në flokë
Jezusi përgjaket përbrenda
nga të shtatë fjalët
mbi kryq.
Nga pyje prej gjumi
e vise të tjera të zeza
kafshë të rritura në stuhi
dalin vjedhtas të pijnë
ujë të vdekur hendeqesh.
Digjet me mendime valësh
dheu i veshur me grurë.
Flatra me tingull legjende
përplasen të lemeritura në lumë.

Era fshikulloi pyllin
të thyejë degë e brirë drerësh.
Këmbana apo ndofta qivurë
këndojnë nën bar me mijra.


Kënga e kallzave


Nga malli e vdekja kallzat drithrohen tej në fushë,
kur drapri i hënës shfaqet në kupën qiellore.
Si vashat po kërkojnë, me ar në flokë e gushë,
hyjniun e agimit me afsh të zjarrtë prore.

Një fjalë nxjerrin kallzat, si vasha në zjarrmi:
i hënës drapër qënkej veç dritë, një dritë e beftë,
si mund, vallë, të na thikë, si mund ai, në gji,
në gjunjë, të na shtrijë përmbys, në erën e nxehtë?

Ky është trishtimi i madh i kallzave të pjekur,
se nuk janë të prera nga ti, e bukra hënë,
se vetëm nga i tokës hekur
t'u vijë fundi qënka thënë.

 

Qetësi


Kaq qetësi është përreth, sa më bëhet se dëgjoj
si përplasen mbi qelq rrezet e hënës.

Në gjoks
më është zgjuar një zë i huaj
dhe një këngë këndon tek unë një mall, që s'është i imi.

Thuhet se të moçmit që vdiqën para kohe,
me gjak të ri ende ndër deje
me dëshira të mëdha në gjak
me diell të gjallë në dëshirë
vijnë
vijnë të jetojnë më tej
tek ne
jetën e pajetuar.

Kaq qetësi është përreth, sa më bëhet se dëgjoj
si përplasen mbi qelq rrezet e hënës.

Oh, kush e di, - shpirt, - në ç'gjoks do ta këndosh
edhe ti njëherë pas shekujsh
mbi fijet e ëmbla të qetësisë,
mbi harpën prej terri - mallin e mbytur
dhe gëzimin e thyer të jetës? Kush e di? Kush e di?

Shqipëroi Kopi Kyçyku